Inburgering in 2023: knelpunten, maar ook succesverhalen

Nederland heeft sinds 1 januari 2022 een nieuwe inburgeringswet. In deze wet is een belangrijke rol weggelegd voor gemeenten, die statushouders en gezinsmigranten ondersteunt en begeleidt naar een passende leerroute. Uit de jaarlijkse monitor ‘arbeidstoeleiding en inburgering van statushouders en gezinsmigranten’ van Kennisplatform Inclusief Samenleven (KIS), in samenwerking met Divosa, bleek onlangs dat er nog diverse knelpunten zijn in de praktijk.

Wet Inburgering 2021

Het doel van de nieuwe inburgeringswet* is om inburgeringsplichtigen zo snel mogelijk te laten meedoen in Nederland. En dat ze daarnaast zo snel mogelijk werk vinden. De Wet inburgering 2021 heeft drie belangrijke pijlers.

  1. Inburgeraars kunnen snel starten met inburgeren

  2. Inburgeraars kunnen een inburgeringstraject op maat volgen

  3. Het leren van de taal gaat hand in hand met participatie, bijvoorbeeld via een stage, opleiding of werkervaringsplaats.

 

Knelpunten bij nieuwe inburgeringswet

De publicatie van KIS toont aan dat er in de praktijk uitdagingen zijn die het moeilijk maken om inburgering aan de hand van bovenstaande pijlers te realiseren. Dit maakt het lastig voor nieuwkomers om de weg naar werk te vinden in Nederland.

Een aantal hoofdpunten uit de publicatie:

  • Gemeenten hebben het afgelopen jaar veel stappen gezet. Toch wordt de uitvoering van inburgering maar ten dele gerealiseerd op dit moment.

  • Een ‘snelle start’ is vaak moeilijk te realiseren. Statushouders blijven doorgaans nog een lange tijd in het azc tot hun woning beschikbaar komt. De afstand tussen het azc en de nieuwe gemeente waaraan de statushouder gekoppeld is, is vaak te groot.

  • Er kan vaak niet voldaan worden aan benodigde randvoorwaarden, zoals kinderopvang en reiskosten, waardoor het starten van een leerroute bemoeilijkt wordt.

  • Het combineren van participatie met het leren van de taal komt nog onvoldoende van de grond.

Aanbevelingen en succesverhalen

De publicatie komt met een aantal concrete aanbevelingen om de huidige knelpunten te verminderen. Zo wordt er aangeraden om te werken aan kleinschalige opvang in de buurt van toekomstige woonplaats. Een inspirerend voorbeeld deelden wij onlangs over de gemeente Meierijstad, waar kleinschalige opvang en snelle participatie leiden tot succesvolle integratie van nieuwkomers.

Ook is het volgens KIS belangrijk om trajecten aan te bieden waar het leren van de taal en participatie daadwerkelijk kunnen worden gecombineerd. Neem bijvoorbeeld Sami Humaid. Door Nederlands te spreken tijdens zijn werk als bouwkundig ingenieur bij Sweco verbetert hij zijn Nederlandse taalniveau, wat hem helpt om te integreren.

Een andere aanbeveling uit het rapport: “Zorg voor inburgeraars die nog niet kunnen deelnemen aan regulier inburgeringsaanbod voor een waardevolle invulling van de tussentijd: organiseer activiteiten gericht op informele taalverwerving en/of participatie en/of zelfstudie”. Deze aanbeveling kunnen wij beamen bij Refugee Talent Hub. Stilzitten, daar wordt niemand beter van. In ons werk zien wij dat het organiseren van allerlei activiteiten bijdraagt aan een waardevolle integratie van nieuwkomers in Nederland.

Download het volledige rapport op de website van KIS

* Meer weten over de inburgeringswet? Kijk op de website van de Rijksoverheid.